Ouders verleggen hun grenzen – Magazine Kinderverpleegkunde

Ouders van een zorgintensief kind verleggen dikwijls hun grenzen. Daadwerkelijk oog hebben betekent voor de ouders erg veel.

‘Tijdens mijn werk als onderzoeker, orthopedagoog en leerkracht kwam ik regelmatig ouders tegen die, om welke reden dan ook, veel zorg ‘moesten’ geven aan hun kind. Ouderschap maakt per definitie kwetsbaar, maar zeker deze ouders lopen het risico zichzelf uit het oog te verliezen met alle gevolgen van dien. Toen ik zelf een kind kreeg met een hele zware lichamelijke handicap en de wereld van de zorg en begeleiding niet alleen als professional leerde kennen, ontstond na jaren het idee om voor mijzelf te beginnen. Vanuit mijn eigen praktijk bied ik nu (praktische) begeleiding en coaching aan ouders. Daarnaast richt ik mij op professionals in de zorg en het onderwijs en ben ik betrokken bij projecten gericht op zorgintensieve kinderen’.

Veerkracht

Naast kinderverpleegkundigen hebben ouders van kinderen met een beperking of (chronische) ziekte in het ziekenhuis, op school of het kinderdagcentrum te maken met verschillende artsen, therapeuten en tal van begeleiders in de thuissituatie. Zij zijn de spil in het web en worden naast opvoeder, ongevraagd, ook mantelzorger, manager en pleitbezorger. Ouders worden niet alleen overspoeld met regelzaken en keuzes maar zij moeten ook voortdurend meebewegen en dikwijls hun grenzen verleggen. Het is mijn ervaring dat ouders over een enorme veerkracht beschikken, heel goed aanvoelen wat voor hun kind het beste is en het enorm steunend ervaren wanneer zij ‘een wij-gevoel’ hebben. Waarmee ik bedoel dat zij samen met de professional de weg bewandelen en in alle eerlijkheid kwesties kunnen delen en bespreken. Professionals die aansluiten bij de vraag van de ouder en écht de tijd nemen, zijn hierbij onontbeerlijk.

Inleven

Wat zo mogelijk nog belangrijker is dat de ander zich probeert in te leven. Wanneer een ouder merkt dat een verpleegkundige ook haar eigen geraaktheid durft te tonen, niet bang is om te vragen hoe het met de ouder gaat en bijvoorbeeld ook aandacht toont voor de broers en zussen, draagt dit bij aan een gevoel van verbinding. De ouder voelt zich gezien en ‘leert’ dat er ook gesproken mag worden over andere zaken dan alleen de hulp en ondersteuning die het kind nodig heeft.
Op moment dat ik mij (opnieuw) realiseerde dat het heel vaak om kleine dingen gaat die ouders én professionals kunnen doen, ontstond het idee om tips te bundelen tot een boek. ‘Oog voor jou’ richt zich op wat beide doelgroepen ‘moeten’ weten, durven en doen. In sommige gevallen gaat het om voor de hand liggende tips, maar juist deze worden nogal eens over het hoofd gezien. Het komt nog steeds voor dat een verpleegkundige te veel bezig is met het lijf en onvoldoende oog heeft voor het kind als geheel. Ouders ruimen te weinig tijd in voor zichzelf of delen hun ware gevoelens nauwelijks. Het komt regelmatig voor dat een arts alle vragen aan de ouder stelt en het kind niet lijkt te zien.

Echt oog hebben

Van ouders hoor ik dikwijls hoe fijn het is wanneer een ander, op eigen initiatief, iets doet wat hen ontlast of steunt. Een vriendin die soep komt brengen in een drukke periode. Een therapeut die niet alleen praat over wat er nog allemaal geoefend moet worden maar aandacht heeft voor de, vaak minieme, vooruitgang die een kind geboekt heeft. Pas nog vertelde een moeder mij hoe blij ze was met de verpleegkundige die haar vroeg wanneer zij van plan was eens een nachtje thuis te slapen (en bij te tanken) toen haar zoon lang in het ziekenhuis lag. Ik ben ervan overtuigd dat er vaak geen grote dingen nodig zijn maar dat het gaat om aansluiten en daadwerkelijk oog hebben voor de ander.

Auteur Minke Verdonk werkt als onderzoeker, adviseur en trainer op het gebied van (jeugd)zorg en onderwijs. Zij is gespecialiseerd in het ondersteunen en inspireren van ouders met een kind met een beperking én de professionals om hen heen www.minkeverdonk.nl en info@minkeverdonk.nl

Verschenen in Magazine Kinderverpleegkunde – 24^ejaargang augustus 2018